Türk Kültürünün Sofradaki Yansıması: Kısır & Menemen Lezzetleri

Bir avuç kahve çekirdeği… Tropik topraklardan toplanıp, zamanın öğütücü ellerinde un ufak edilen bu sihirli taneler, kıvamını buldukça bir kültüre, bir ritüele dönüşür. Kahve, yalnızca bir içecek değil; dostlukların perçinlendiği, zamanın durduğu, sohbetlerin en tatlı yerinde bitmesini istemediğimiz bir anın ta kendisidir.

Türk kahvesi, kahve çekirdeğinin uzman ellerde incecik öğütülerek, közde ya da ağır ateşte sabırla pişirilmesiyle ortaya çıkan bir sanat eseridir. Köpüğü bol, kıvamı yoğun, aroması derin… Her bir fincan, içinde yüzlerce yıllık bir mirası barındırır. Osmanlı’dan günümüze uzanan bu eşsiz gelenek, kahvehanelerden saray sofralarına, dost meclislerinden yalnızlığın dingin köşelerine kadar her yerde kendine yer bulmuştur.

Bir Fincan Kahvenin Peşinde: Gelenekten Lezzete Bir Yolculuk

İncecik öğütülmüş kahve çekirdeklerinin, bakır cezvede ağır ağır pişirilmesiyle ortaya çıkan eşsiz bir lezzet… Türk kahvesi, sadece bir içecek değil aynı zamanda bir kültürdür. Yüzyıllardır dost meclislerine eşlik eden, derin sohbetlerin mihenk taşı olan ve fal kapatıldığında umutlarla buluşan bu kadim lezzet, zamanın ruhunu içinde saklar.

Osmanlı saraylarından kahvehanelere, konağın başköşesinden en mütevazı evlere kadar her yerde bir ritüel olarak varlığını sürdüren Türk kahvesi, kendine özgü pişirme yöntemi ve sunumuyla diğer kahvelerden ayrılır. Öyle ki kaynamadan pişmesi, köpüğünün bol olması ve küçük fincanda sunulması ona asil bir kimlik kazandırır. Bir yudum aldığınızda önce yoğun aroması, ardından damakta kalan yumuşak telvesiyle geçmişten gelen bir mirası hissettirir.

Yazın bir dost meclisinde, serin rüzgâr eşliğinde kışın soba başında elleri ısıtan bir fincan… Baharın çiçek kokularına karışarak sonbaharın hüznüne ortak olarak içilir. Zaman değişse de mekân farklılaşsa da her gün için Türk kahvesi; kokusuyla, tadıyla ve kırk yıllık hatır bırakan sıcaklığıyla hep aynıdır.

Şekerli, orta ya da sade… Her fincan, içen kişinin ruh halini yansıtır. Yanında lokum ya da hurma ikram edildiğinde, bu zarif sunum adeta bir misafirperverlik nişanesi olur. Kahve fincanı kapatılıp ters çevrildiğinde, kaderin çizgileri telvede belirir ve fısıltılı bir merakla fal yorumları başlar.

Hem Lezzet Hem Kültür Hem Şifa Kaynağı

1000 yılı aşkın gelenek olan Türk kahvesi aynı zamanda evlenmeden önce çiftlerin aileleri tanıştığı ikram edilir. Türk geleneklerinin başında gelen tuzlu kahveyi içebilen damat adayı herkese ‘evleneceği eşini ömür boyu mutlu edeceğine’ söz vermiş kabul edilir.

Bir fincan kahve sadece bir lezzet değil aynı zamanda bir şifa kaynağıdır.

Her gün bir fincan Türk kahvesi:

☕️İçindeki antioksidanlarla bedeni arındırır.

☕️Zihni açar.

☕️Kalbe iyi gelir.

☕️Yorgunluğa inat, uykusuz gecelere dost olur.

Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır!

Ne demişler? “Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.” Türk kahvesi, hatıraları taze tutar, dostlukları pekiştirir, zamana meydan okuyan lezzetiyle kültürümüzün en değerli parçalarından biri olmaya devam eder. Bu sözün hikayesi ise şöyledir:

Osmanlı zamanında İstanbul’da yaşayan bir yeniçeri bir gün bir Rum kahvecinin dükkânına girer ve kahve içmek ister. Kahveci, misafirine bir fincan kahve ikram eder. Aradan yıllar geçer, Osmanlı Devleti’nin sınırları genişler ve bazı topraklar fethedilir. Bu sırada yeniçeri, Osmanlı ordusunun komutanı olarak bir bölgenin yönetiminden sorumlu olur.

Bir gün, esir alınan yerel halk arasındaki bir Rum dikkatini çeker. Adamı yakından incelediğinde, yıllar önce kendisine kahve ikram eden kahveci olduğunu fark eder. Ona zarar verilmesini önler ve özgürlüğüne kavuşturur. Bunun üzerine kahveci şaşkınlıkla neden kendisine bu iyiliği yaptığını sorunca, yeniçeri şu yanıtı verir:

“Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.”

Kahve, Türk kültüründe sadece bir içecek değil aynı zamanda bir misafirperverlik ve dostluk simgesidir. Birine kahve ikram etmek ona değer vermek anlamına gelirdi. Bunun için içilen bir fincan kahvenin bile uzun yıllar sürecek bir dostluk ve hatıra anlamı taşıdığına inanılmıştır.

Yeni sezonda Kilikya Palace‘da dumanı üzerinde Türk kahvenizi nasıl alırsınız?

Anadolu’nun yüzyıllardır süregelen mutfak kültürü, damaklarda unutulmaz izler bırakacak kadar zengin ve köklüdür. Bu kültürün en gözde tatlılarından biri de şüphesiz baklavadır. Sadece bir tatlıdan ibaret olmayan baklava; tarih, coğrafya, gelenek ve ustalıkla harmanlanmış çok katmanlı bir lezzet şölenidir.

Tarihin Kat Kat Lezzeti

Baklavanın kökeni oldukça eskiye dayanır. Orta Asya Türk topluluklarının cevizli yufka tatlılarından, Selçuklu saray mutfağına ve nihayet Osmanlı İmparatorluğu’nun ihtişamlı sofralarına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Özellikle Topkapı Sarayı’nda Ramazan aylarında padişaha ve yeniçerilere “Baklava Alayı” adı verilen özel bir törende sunulması, onun sadece bir tatlı değil, aynı zamanda bir gelenek olduğunu da gösterir.

Yöre Yöre Farklılık, Ortak Paydada Lezzet

Baklava, her yörede aynı isme sahip olsa da, kullanılan malzeme, kat sayısı, pişirme şekli ve iç harcıyla farklılık gösterir. Gaziantep baklavası, şüphesiz Türkiye’de en çok bilinen ve tescillenmiş çeşittir. Fıstıklı iç harcı, incecik açılmış 40 kat yufkası ve bol tereyağıyla adeta efsanedir. Öyle ki 2013 yılında Avrupa Birliği tarafından coğrafi işaretle tescillenmiş, Türkiye’nin AB tescilli ilk ürünü olmuştur.

Karadeniz’de cevizli baklava ön plana çıkar. Genellikle evlerde özel günlerde yapılan bu tür, daha kıtır yapısıyla bilinir. Ege bölgesinde ise “şöbiyet” adını alan ve kaymakla zenginleştirilen bir çeşidi tercih edilir. Diyarbakır’da “sütlü nuriye” daha çok rağbet görürken, Hatay’da “bülbül yuvası” veya “dilber dudağı” gibi daha lokal çeşitler revaçtadır. Her biri bulunduğu coğrafyanın malzeme zenginliği ve damak alışkanlıklarıyla şekillenir.

En Sevilen Baklava Çeşitleri

Türkiye’de baklava denildiğinde akla gelen başlıca çeşitler arasında şunlar yer alır:

• Fıstıklı Baklava: Özellikle Gaziantep usulü olanı ile nam salmıştır. Şerbeti, tereyağı ve çıtırlığı mükemmel bir dengededir.
• Cevizli Baklava: Anadolu’nun birçok yerinde yaygın olan bu çeşit, daha yoğun bir aroma sunar.
• Saray Sarması: Yufkalar arasına serpilen fıstığın bolca sarıldığı, zarif ve ince bir sunumla gelen çeşittir.
• Şöbiyet: İçinde kaymak bulunan, daha yumuşak bir dokuya sahip olan tatlıdır.
• Bülbül Yuvası: Görünümüyle cezbeden, ortasına fıstık ya da ceviz konan yuvarlak formdaki baklava türüdür.
• Sütlü Nuriye: Daha hafif şerbetli ve sütle yapılan bu baklava, son yıllarda modern sofralarda da sıkça yer bulur.

Baklava Yanında Ne İçilir?

Baklavanın zengin ve şekerli yapısını dengelemek için yanında sunulacak içecek de önemlidir. Geleneksel olarak en çok tercih edilen içecek demli Türk çayıdır. Hafif acılığıyla baklavanın tatlılığına zıt bir denge kurar. Özellikle Gaziantep’te baklavanın yanında çay neredeyse vazgeçilmez bir ritüeldir.

Bunun yanında Türk kahvesi, özellikle ağır tatlıları sevenler için ideal bir eşlikçidir. Modern sofralarda soda, ayran veya hafif bitki çayları da alternatifler arasında yer alır. Bazı yerel kafelerde, özellikle kaymaklı veya sütlü baklava sunumlarında, yanında soğuk süt ikramı da giderek popülerleşmektedir.

Ustalığın ve Sabrın Tatlı Mirası

Baklava yapmak maharet ister. Yufkaların incecik açılması, iç malzemenin doğru oranda serpilmesi, yağın her kata dengeli yayılması ve şerbetin tam zamanında dökülmesi… Tüm bu aşamalar sabır ve deneyim gerektirir. Bu yüzden iyi bir baklava, sadece malzemenin değil, ustalığın da ürünüdür.

Bugün Türkiye’de sadece bayramlarda değil, düğünlerden hediyelik kutulara, yurtdışı sofralardan gurme restoranlara kadar geniş bir yelpazede baklava başroldedir. Bu eşsiz tatlı, geçmişten bugüne kültürel bir miras olmanın ötesine geçip, Türk mutfağının dünya çapındaki lezzet elçisine dönüşmüştür.

Tatiliniz boyunca Kilikya Palace restoranlarında taptaze baklavaları keşfedebilirsiniz.